ଦେଶର ଆଗାମୀ ଜନଗଣନାରେ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନାକୁ ସାମିଲ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର
ଦେଶର ଆଗାମୀ ଜନଗଣନାରେ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନାକୁ ସାମିଲ କରିବାକୁ ସରକାର ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି। ବୁଧବାର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟାପାର ସଂକ୍ରାନ୍ତ କ୍ୟାବିନେଟ କମିଟିରେ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି। କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ନିଆଯାଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପ୍ରସାରଣ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ବିନୀ ବୈଷ୍ଣବ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି। ସରକାରଙ୍କ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ସମାଜର ସାମଗ୍ରିକ ସ୍ୱାର୍ଥ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ପ୍ରତି ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ସୂଚାଉଛି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଏହି ଅବସରରେ ମନ୍ତ୍ରୀ ବୈଷ୍ଣବ କଂଗ୍ରେସକୁ ସମାଲୋଚନା କରି କହିଥିଲେ ଯେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ଏହାର ଶାସନ କାଳରେ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନା କରି ନଥିଲା। କଂଗ୍ରେସ ସରକାର ସର୍ବଦା ଜାତିଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନାକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିଲା। ୨୦୧୦ରେ ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନମୋହନ ସିଂହ ଲୋକସଭାରେ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କ୍ୟାବିନେଟରେ ବିଚାର କରାଯିବ। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବିଚାରବିମର୍ଶ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଅଧିକାଂଶ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଏକ ଜାତି ଜନଗଣନା କରିବାକୁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ। ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ଏହି ସରକାର ଜାତି ଜନଗଣନା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଏକ ସର୍ବେକ୍ଷଣକୁ ବାଛିଥିଲେ, ଯାହା ସାମାଜିକ-ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ଜାତି ଜନଗଣନା (ଏସଇସିସି) ଭାବରେ ପରିଚିତ।
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୨୪୬ ଅନୁଯାୟୀ, ଜନଗଣନା ହେଉଛି ସପ୍ତମ ଅନୁସୂଚୀର କେନ୍ଦ୍ର ତାଲିକାରେ ୬୯ ନମ୍ବରରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଏକ କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ବିଷୟ। କେତେକ ରାଜ୍ୟ ଜାତି ଗଣନା ପାଇଁ ସର୍ବେକ୍ଷଣ କରିଥିବା ବେଳେ, ଏହି ସର୍ବେକ୍ଷଣଗୁଡ଼ିକର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରହିଛି। କେତେକ ଜାତିଭିତ୍ତିକ ଜନଗଣନା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ କରାଯାଇଥିବା ସହିତ ସମାଜରେ ସନ୍ଦେହ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏହି ସମସ୍ତ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ବିଚାରକୁ ନେଇ ଏବଂ ଆମର ସାମାଜିକ ଢାଞ୍ଚା ଯେପରି ରାଜନୈତିକ ଚାପରେ ନ ଆସିବ, ତାହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଜାତି ଗଣନାକୁ ଏକ ପୃଥକ ସର୍ଭେ ପରିବର୍ତ୍ତେ ମୁଖ୍ୟ ଜନଗଣନାରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯିବା ଉଚିତ ବୋଲି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନିଆଯାଇଛି। ଏହାଦ୍ୱାରା ସମାଜ ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ସାମାଜିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସୁଦୃଢ଼ ହୋଇପାରିବ ଏବଂ ଦେଶର ପ୍ରଗତି ବିନା ବାଧାରେ ଜାରି ରହିବ। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, ଯେତେବେଳେ ସମାଜର ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦୁର୍ବଳ ବର୍ଗଙ୍କ ପାଇଁ ୧୦ ପ୍ରତିଶତ ସଂରକ୍ଷଣର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଏହା ସମାଜର କୌଣସି ବର୍ଗରେ ଉତ୍ତେଜନା ସୃଷ୍ଟି କରିନଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନତା ପରଠାରୁ କରାଯାଇଥିବା ସମସ୍ତ ଜନଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟରୁ ଜାତିକୁ ବାଦ ଦିଆଯାଇଥିଲା।
